Αναπτυξιακή Δυσπλασία των Ισχίων στα Νεογνά (Υπέρηχος Ισχίων)
Τι ορίζεται ως αναπτυξιακή δυσπλασία ισχίων στα νεογνά;
Η αναπτυξιακή δυσπλασία ισχίων (Developmental Dysplasia of the Hip – DDH) είναι μια πάθηση κατά την οποία η άρθρωση «σφαίρας και κοίλης υποδοχής» (ball-and-socket joint) του ισχίου δεν σχηματίζεται σωστά στα βρέφη και τα μικρά παιδιά.
Μερικές φορές μπορεί να οδηγήσει σε συγγενή εξάρθρωση του ισχίου.
Η άρθρωση του ισχίου συνδέει το μηριαίο οστό (femur) με την πύελο. Η κεφαλή του μηριαίου οστού είναι στρογγυλή, σαν μπάλα, και τοποθετείται μέσα στην κοίλη υποδοχή του ισχίου, την κοτύλη.
Στην αναπτυξιακή δυσπλασία ισχίου, η κοτύλη είναι πολύ ρηχή και η μηριαία κεφαλή δεν συγκρατείται σταθερά στη θέση της, με αποτέλεσμα η άρθρωση να είναι χαλαρή. Σε σοβαρές περιπτώσεις, το μηριαίο οστό μπορεί να βγει από την κοτύλη (εξάρθρωση).
Πού εμφανίζεται συχνότερα η αναπτυξιακή δυσπλασία ισχίων;
Η δυσπλασία ισχίων μπορεί να επηρεάσει το ένα ή και τα δύο ισχία, αλλά είναι πιο συχνή στο αριστερό.
Επίσης είναι πιο συχνή σε:
- κορίτσια
- πρωτότοκα παιδιά
- οικογένειες με ιστορικό προβλημάτων ισχίου στην παιδική ηλικία (γονείς, αδέλφια)
- βρέφη που γεννήθηκαν σε ισχιακή προβολή (τα πόδια ή οι γλουτοί προς τα κάτω) μετά τις 28 εβδομάδες κύησης
Τι μπορεί να προκαλέσει εάν δεν εφαρμοστεί το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο;
Χωρίς έγκαιρη θεραπεία, η DDH μπορεί να οδηγήσει σε:
- δυσκολίες στην κίνηση, π.χ. βάδισμα με χωλότητα
- πόνο
- οστεοαρθρίτιδα του ισχίου και της σπονδυλικής στήλης
Με έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, τα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση και πιο πιθανό να αναπτυχθούν φυσιολογικά.
Πώς πραγματοποιείται η Φυσική Εξέταση;
- Το πιο ανησυχητικό εύρημα στη φυσική εξέταση είναι το κλασικό σημείο Ortolani – το ισχίο σε θέση απαγωγής κάνει έναν κρότο.
- Το σημείο Barlow – το ισχίο γλυστράει από την φυσιολογική του θέση με μία δύναμη που εφαρμόζεται από πίσω προς τα εμπρός.
- Ήπια χαλάρωση του ισχίου μπορεί να είναι φυσιολογική τις πρώτες 4-6 εβδομάδες της ζωής αλλά είναι παθολογική όταν επιμένει περισσότερο.
- Ελλατωμένη απαγωγή είναι επίσης ένα ανησυχητικό σημείο, ιδίως σε μεγαλύτερα παιδιά.
Υπενθύμιση: Ασύμμετρη πτυχή στους γλουτούς είναι ένας μη αξιόπιστος δείκτης για ΑΔΙ και μπορεί να σχετίζεται ή και όχι με κάποιο πρόβλημα.
Αναπτυξιακή Δυσπλασία Ισχίων στα Νεογνά & Διάγνωση
Οι αρθρώσεις των ισχίων του μωρού ελέγχονται ως μέρος του νεογνικού ελέγχου τις πρώτες 72 ώρες και μετά ξανά την 6-8η εβδομάδα ζωής.
Η εξέταση περιλαμβάνει ήπιους χειρισμούς των ισχίων, ώστε να ελεγχθεί η σταθερότητά τους. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης δεν προκαλείται δυσφορία ή πόνος στο νεογνό.
Αν ο γιατρός θεωρήσει ότι το ισχίο είναι ασταθές, το μωρό πρέπει να υποβληθεί σε υπερηχογράφημα ισχίων μεταξύ 4ης και 6ης εβδομάδας ζωής.
Υπερηχογράφημα ισχίων συνιστάται, επίσης, όταν:
- υπάρχει οικογενειακό ιστορικό προβλημάτων ισχίου.
- το μωρό γεννήθηκε σε ισχιακή προβολή μετά τις 28 εβδομάδες κύησης.
Σε δίδυμα ή πολύδυμα, εάν κάποιο από τα μωρά ήταν σε ισχιακή προβολή, όλα τα μωρά πρέπει να ελεγχθούν με υπερηχογράφημα ισχίων στις 4–6 εβδομάδες.
Μερικές φορές το ισχίο σταθεροποιείται από μόνο του πριν τον έλεγχο, αλλά πρέπει να γίνει εξέταση για επιβεβαίωση.
Η διενέργεια του Υπερηχοτομογραφήματος νωρίτερα από τις 4 εβδομάδες μπορεί να οδηγήσει σε ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Το Υπερηχοτομογράφημα μπορεί να δείξει ήπια δυσπλασία, η οποία μπορεί αυτόματα να υποχωρήσει μετά από μερικές εβδομάδες.
Θεραπεία της DDH
Η θεραπεία της αναπτυξιακής δυσπλασίας ισχίων στα νεογνά περιλαμβάνει:
Νάρθηκας Pavlik
Τα βρέφη που διαγιγνώσκονται νωρίς συνήθως αντιμετωπίζονται με υφασμάτινο νάρθηκα, τον νάρθηκα Pavlik.
Αυτός κρατά και τα δύο ισχία σε σταθερή, «ανοιχτή» θέση ώστε να αναπτυχθούν φυσιολογικά.
Ο νάρθηκας φοριέται συνεχώς για 6–12 εβδομάδες και δεν πρέπει να αφαιρείται από κανέναν εκτός από επαγγελματία υγείας.
Ο γιατρός μπορεί να τον προσαρμόζει κατά τις επανεξετάσεις. Το νοσοκομείο δίνει οδηγίες σχετικά με τα παρακάτω πρακτικά ζητήματα:
- Αλλαγή ρούχων χωρίς αφαίρεση του νάρθηκα (οι πάνες φοριούνται κανονικά).
- Καθαρισμό του νάρθηκα, αν λερωθεί (χωρίς αφαίρεση, με απορρυπαντικό και μαλακή βούρτσα).
- Τοποθέτηση του μωρού στον ύπνο (πάντα ανάσκελα, όχι στο πλάι).
- Πρόληψη ερεθισμών από τους ιμάντες.
Σταδιακά, μπορεί να επιτραπεί η αφαίρεσή του για σύντομα διαστήματα, ώσπου να αφαιρεθεί μόνιμα. Η ελεύθερη κίνηση και η κολύμβηση συχνά συνιστώνται.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Αν η διάγνωση γίνει μετά τους 6 μήνες ή αν ο νάρθηκας Pavlik δεν βοηθήσει, μπορεί να χρειαστεί χειρουργείο.
Η πιο συχνή επέμβαση είναι η ανάταξη (reduction). Μέσω της επέμβασης της ανάταξης η κεφαλή του μηριαίου τοποθετείται ξανά στην κοτύλη. Η επέμβαση ενδέχεται να πραγματοποιηθεί είτε με κλειστή είτε με ανοικτή ανάταξη.
Ειδικότερα:
- Κλειστή ανάταξη: χωρίς μεγάλη τομή.
- Ανοικτή ανάταξη: γίνεται τομή στη βουβωνική χώρα για να τοποθετηθεί η κεφαλή.
Μετά την επέμβαση, το παιδί φορά γύψο για τουλάχιστον 12 εβδομάδες. Ο έλεγχος γίνεται σε 6 εβδομάδες υπό γενική αναισθησία για επιβεβαίωση σταθερότητας. Συχνά απαιτείται νέος γύψος για άλλες 6 εβδομάδες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται και οστεοτομία (χειρουργική διόρθωση οστού).
Αναπτυξιακή Δυσπλασία Ισχίων & Όψιμα σημεία
Παρά τον έλεγχο στη γέννηση και στις 6–8 εβδομάδες, κάποιες περιπτώσεις εμφανίζονται αργότερα.
Επικοινωνήστε με γιατρό, αν παρατηρήσετε:
- το ένα πόδι δεν ανοίγει όσο το άλλο στην αλλαγή πάνας.
- το ένα πόδι φαίνεται μακρύτερο από το άλλο.
- το ένα πόδι σέρνεται, όταν το μωρό μπουσουλάει.
- Εκδηλώνεται χωλότητα ή βάδισμα «σαν πάπια».
Το παιδί θα πρέπει σε αυτές τις περιπτώσεις να παραπεμφθεί σε ορθοπαιδικό και από εκεί σε Παιδοακτινολόγο για τη διενέργεια υπερηχογραφήματος ισχίων.
Υγιεινό φάσκιωμα
Τα ισχία των νεογνών είναι φυσιολογικά πιο εύκαμπτα για μικρό διάστημα μετά τη γέννηση. Αν, όμως, το μωρό φασκιώνεται πολύ σφιχτά με τα πόδια τεντωμένα και ενωμένα, μπορεί να επηρεαστεί η ανάπτυξη του ισχίου.
Η εφαρμογή τεχνικών φασκιώματος που είναι «φιλικές προς το ισχίο» συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου, καθώς επιτρέπουν στο μωρό να κινεί ελεύθερα τα ισχία και τα γόνατά του.
Η έγκαιρη διάγνωση της δυσπλασίας ισχίων στα νεογνά είναι καθοριστική για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού. Εμπιστευθείτε τον Εξειδικευμένο Παιδοακτινολόγο Γεώργιο Οικονομούλα, με πολυετή εμπειρία στην απεικόνιση του μυοσκελετικού συστήματος. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.